Ken je dat? Het verlangen om iets te delen maar het eigenlijk niet durven. Bang om het achterste van je tong te laten zien. Bang voor oordelen en bang voor zichtbaarheid. Misschien zelfs wel schaamte?
BANG, dat is wat ik jaren geleden was. Elke dag. Zo bang dat het leidde tot meerdere paniekaanvallen per dag. Dat op zijn beurt weer leidde tot angst voor de paniekaanvallen. Een gevoel van verstikking, letterlijk niet meer kunnen eten.
Ik heb namelijk sinds ik me kan herinneren last van een angststoornis: emetofobie. Een irreële angst voor overgeven.
Angst voor misselijkheid, angst voor overgeven, angst om anderen te zien overgeven, angst om te stikken, angst voor gesloten ruimtes, angst om te eten, angst voor de angst. Dat was waar ik jaren lang mee worstelde.
Waar ik vandaan kom
Ik kan me herinneren dat ik als kind al een ‘raar’ gevoel had als iemand moest overgeven. Een soort paniek gevoel, sterke drang om te vluchten. Maar ja, echt een smakelijk gezicht is het niet dus wist ik veel. Het ging destijds met name om het ‘zien’ van anderen en niet zozeer bang dat ik zelf zou moeten overgeven. Dat was immers al JAAAAREN geleden.
Tot een jaar of 8 geleden, van de één op de andere dag de angst omsloeg om zelf te moeten overgeven. CONTINUE. Ik kon niet weg van dat gevoel want ik droeg het immers letterlijk bij me, het kon letterlijk ELK moment gebeuren. Pretty fucked up kan ik je vertellen. Die gedachte zorgde ervoor dat ik paniekaanvallen kreeg, en het gevoel van een paniekaanval komt (in mijn beleving) redelijk in de buurt van het gevoel van overgeven (zweten, raar gevoel in je mond, veel moeten slikken, trillen e.d.) dus de cirkel was rond. Ik werd bang voor de angst. Ik leefde continue in angst. Bij elke hap die ik at, had ik de angst dat het er weer uit zou komen. Ik at vrijwel niet meer en alleen ‘veilige’ dingen. Ik nam geen medicijnen meer (zelfs geen paracetamol of voedingssupplementen). In een ‘gesloten’ ruimte zocht ik altijd als eerste naar een uitgang of wc waar ik naar toe kon als ik zou moeten overgeven. Het was verschrikkelijk…
Ik had toentertijd geen rijbewijs en mijn stageplek was te ver om met de fiets te gaan dus ik nam de bus. COMPLETE HEL die busritten. Je voelt je opgesloten, je voelt angst maar probeert een paniekaanval te onderdrukken omdat je je schaamt voor wat anderen daarvan meekrijgen. Ik had wel kleine trucjes voor mezelf: AFLEIDING is key! Candy Crush met trillende en krampende handen werkte soms wel redelijk goed. Ik ging daarnaast altijd in de buurt van het prullenbakje zitten en sprak mezelf toe met motiverende woorden. Terwijl mijn hele lijf en mind het stilletjes uitschreeuwde ‘IK WIL ERUIT’.
Ik had er de uitdaging van gemaakt om telkens één halte te blijven zitten. Als ik voelde dat ik het liefst op het rode knopje wilde drukken, daagde ik mezelf uit om nog één halte te blijven zitten en zo kwam ik thuis. ‘’Als je er nú uitstapt, stap je nooit meer in. Je hebt geen keus want je MOET regelmatig met de bus dus je kunt hier niet voor vluchten’’. Door die gedachte hield ik vol en door de oefening werd het steeds makkelijker. Ik had dit overigens ook in treinen en auto’s. Ik koos ervoor enige regie te nemen in deze situatie, ik wilde absoluut geen stappen terug zetten!!
In september 2016 gingen we op vakantie naar Rhodos. De eerste keer vliegen sinds de emetofobie (ik had ooit als klein kind één keer gevlogen maar daarna nooit meer). Ik was inmiddels redelijk ‘chill’ om met de bus en trein te reizen dus ik zocht opnieuw de uitdaging op. Ik wilde gaan vliegen. Doodeng maar ook hierbij had ik een helpende gedachte gecreëerd: ‘Als je niet durft te vliegen, kun je nooit op een (verre) vakantie en wordt je wereld erg klein, je kunt dan nooit naar Thailand of andere verre reizen waar ik super graag naar toe wilde’’.
Ik ging het avontuur aan (met de nodige ‘veiligheidsmaatregelen’ natuurlijk) ik had een ‘motiverende’ playlist op Spotify gemaakt, ik had een zakje bij me, ik had rescue druppels bij me ik had het helemaal uitgedacht. Deze vliegreis verliep hartstikke prima. Het begin vond ik nogal angstig maar toen we eenmaal in de lucht zaten viel er zo veel last van mij af, I DID IT! En dit was het begin van mijn ‘herstel’ of hoe je het ook wilt noemen.
Ik zag wat er allemaal mogelijk was en ben de koe bij de horens gaan vatten door voor mezelf steeds meer de uitdaging te gaan opzoeken. Denk bijvoorbeeld aan medicijnen innemen die ik eerder niet zou durven, ik liet zelfs een gastroscopie doen (wel met roesje maar fuck it, telt ook!) ik ging yoga doen om te leren om letterlijk IN de situatie te blijven en leerde veel over de kracht van ademhaling i.c.m. angst en stressgevoelens.
En steeds meer merkte ik op dat de angst die zich in mijn gedachten had gemanifesteerd ook door middel van gedachten kon vervagen. Jezelf uitdagen, het oncomfortabele opzoeken (met respect voor je eigen grenzen) en je gedachten-patronen ombuigen heeft mij ontzettend ver gebracht.
Ik voelde dat de regie weer meer bij mijzelf kwam te liggen in plaats van dat ik mezelf verloor in angst of paniek.
Er was nog één grote uitdaging die ik ontzettend eng vond maar die ik ook zeker wilde aangaan: zwangerschap.
Ik was als de dood om misselijk te worden of laat staan extreme misselijkheid (HG) te krijgen door een zwangerschap. Maar ik maakte mijn verlangen om moeder te worden groter dan mijn angst. Ik ging in therapie omdat ik wilde leren om nog meer grip te krijgen over mijn fobie en angstgevoelens omdat ik koste wat kost wilde voorkomen dat ik een zwangerschap zou hebben waarin ik continue in angst zou leven, en dat was niet wat ik mijn kindje wilde meegeven.
Ik leerde weer stapje voor stapje beter dealen met mijn eigen gedachten. Het zwanger worden heeft een paar maanden geduurd en daardoor had ik extra oefening want natuurlijk had ik in de maanden ELKE maand ‘symptomen’ van zwangerschap (om even aan te geven hoe sterk de kracht van de gedachte is) ook al was ik nog niet zwanger. Dit bracht uiteraard ook wel eens angstgevoelens met zich mee en ‘paniekaanvallen’ (die ik op dat moment eigenlijk al geen paniekaanvallen meer kon noemen omdat ze nog maar heel mild aanwezig waren).
Uiteindelijk ben ik zwanger geworden en heb ik nooit last gehad van overgeven. Ik ben wel misselijk geweest maar in een vrij milde vorm die met name door iets te eten wel overging.
Mijn zwangerschap verliep perfect en ja, af en toe bekroop me de angst maar al met al ging het heel erg goed. De uitdaging lag er zeker maar ik heb mezelf overtroffen. Weer een situatie die achteraf helemaal niet zo akelig was als ik had gedacht.
Op dit moment
Op dit moment kan ik zeggen dat ik de emetofobie goed onder controle heb. Het is niet over, en ik weet ook niet of dat ooit gaat gebeuren. Maar ik kan ermee leven en ik blijf de uitdaging voor mezelf opzoeken. Ik doe het op eigen kracht en bepaal mijn eigen tempo. Ik sta niet stil.
Ik zie het als een proces dat me veel meer leert dan het overwinnen van een fobie. Het laat me namelijk zien wat angst met je kan doen maar ook zeker hoe je zelf de regie kunt nemen, ook al voelt het alsof je die controle compleet kwijt bent. Je BENT niet je gedachten en daarnaast kun je deze opnieuw conditioneren.
Dit inzicht dat ik in angst gekregen heb is voor mij zo waardevol dat ik besloten heb er verder mee te gaan. Ik ben op dit moment een cursus aan het volgen waarbij ik leer om anderen te coachen bij angst.
Iedereen heeft wel last van angst, in milde of zeer extreme mate. Als ervaringsdeskundige weet ik ondertussen in hoeverre een angst je kan belemmeren en beperken. Het weerhoudt je om te groeien en maakt je wereld onnodig klein.
Ik hoop door het delen van mijn verhaal dat ik anderen kan laten inzien dat ze altijd een stapje verder kunnen komen dan waar ze nu staan. Het hoeft geen mega grote stap te zijn. Daag jezelf een beetje uit. Zoek de uitdaging op, voel de angst maar doe het toch (feel the fear and do it anyway, mijn levensmotto).
Stretch jezelf om iets langer in het angstgevoel te blijven in plaats van direct te willen vermijden. Groei ontstaat in oncomfortabele situaties. Doe het op jouw manier en op jouw tempo. Maar ga het aan!
Dit is overigens de eerste keer dat ik op zulke kwetsbare wijze naar buiten treed. Er zijn maar weinig mensen die dit over mij weten. Ik heb me ervoor geschaamd, ik wilde het niet hardop uitspreken want dat vond ik zwak van mezelf. Vooral maar doen alsof het er niet is.
Nu ik de angst heb weten te transformeren naar een leerproces van vallen en opstaan, durf ik mijn verhaal te delen en hoop ik hiermee anderen te kunnen inspireren.
Liefs,
Stephanie